Pazartesi, Mart 19, 2007

Ye#20 Tırşık Çorbası ve Körmen Otlu Börek


Tırşık; daha çok Kahraman Maraş ve Osmaniye taraflarında çorbası yapılan bir bitki. Taze iken yemek gerek. Yapraklar sertleştikten ve ortasında mor renkli çiçeği çıktıktan sonra zehirli bir bitki oluyor. Aç karnına yendiğinde bağırsak parazitlerine ve gastirite iyi geldiği söyleniyor. Daha detaylı bilgi için sizi şuraya alayım.
Dün akşam bir kase geldi bize bu çorbadan. İlk kaşıkta hemen hatırladım. Bu çorba annemin ben küçükken sürekli yaptığı çorbasıydı. Maraşın çorba çeşiti çoktur. Bu da onlardan bir tanesi. Meğer bu işin ustadı annemmiş de haberim yok. Annem bu ota "gavur pancarı" derdi, o nedenle hatırlayamamışım. Bundan sonra benim de mutfağımda yavruma yedirilmek üzere pişirilecektir bu çorba. Belki o da annesini bir gün bu şekilde yad eder.
Tadı ise çok farklı. Kekremsi bir ekşisi var. Bayıla bayıla yedim bir kase, sonra da ikincisini istedim. Yapılışı ise daha da ilginç. Şöyleki;
Tırşık yıkanıp ince ince doğrandıktan sonra, önceden ıslanmış nohutu(biraz haşlanmış da olabilir) ve dövmeyi yoğurt mayalama ısısındaki su ile kapaklı bir tencereye koyup, bir kase yoğurdu yavaşça içine aktarıyoruz. Karıştıryoruz. Sonra üzerini un ile kaplayıp(eleyebilirsiniz) ağzını kapatıp, iyice sarıp sarmalıyoruz. Bir gece bu şekilde bekleyerek mayalanacak. Mayalandıkça da ekşiyecek. Ne kadar ekşi bir tadı olursa o kadar iyiymiş. Köpük köpük olan yüzündeki unu alıp atıyoruz. Pişirmeye bırakıyoruz. Bu işlemi düdüklü tencerede yapmanızı öneririm. Pişme süresi uzun sürüyor çünkü. Çok iyi pişmezse ağızda tırşık yakıcı bir ekşi tad bırakıyor. O nedenle iyi pişmesi gerekiyor. Düdüklüde en az 1-1:30 saat sürüyormuş.
Kendim yaparken annemin yaptığı değişik bir şey var mı sormalıyım.

KÖRMEN ise yabani sarımsağının buradaki halk arasındaki ismi. Pazara gittiğimde yaşlı bir hanım satıyordu bunu. Adını sordum körmen dedi. Ne yapılır bununla dedim, çökelek böreği güzel olur dedi. Unutmamak için tekrar edip durdum tam arabaya binecektim ki, o da ne unutmuşum, doğru bilgi verme aşkı ve şevki ile koşa koşa gittim tekrar sordum, oradakiler güldüler, kör göz düşün dedi oradan aklında kalır dediler. Yarı türkçe, yarı ingilizce kör adam manası çıkıyor. Bu şekilde aklımda kaldı. Bir daha da hiç unutmam sanırım.

Börekler bizim semt fırınında pişirilir. Genelde kapalı yaptırılır ama ben bu halde daha çok seviyorum. kapalı yaparken yumurta konmuyor, açık pişirilecekse yumurta ilavesi olması gerek ki yüzü yanmasın.
Malzemeler:
  • Körmen(alternatifi sarımsak)
  • 2 dal yeşil soğan
  • Çökelek(tuzlu olduğundan biraz lor ilavesi yaptım)
  • Çok az salça
  • yeteri kadar yağ
  • 2 yumurta
  • Nane-karabiber-kırmızı biber
Yapılışı:
  • Körmen ve soğanlar ince kıyılarak yağda soldurulur.
  • Salçası ilave edilip biraz daha karıştırılır.
  • Çökelek ya da lordan sonra baharatlar ilave edilir.
  • Evde yapmak için herhangi bir mayalı hamur kullanarak yapabilirsiniz.
Sevgili Asya hanım o kadar güzel bir konu belirlemiş ki bunu zamanla anlayabildim. Neden derseniz, ilk duyduğumda yapabileceğim bir şey aklıma gelmedi ve sanırım bu defa etkinliğe katılamam diye düşündüm. Sonra pazardaki, bahçemizdeki otları farketmeye başladım. Değişik değişik otlar görmeye ve duymaya başladım. Algıda seçicilik işte. Etkinliğin arşivinden bol bol yararlanırım artık.
Asya hanıma da buradan kolaylıklar diliyorum.
İyi haftalar, saygı ve sevgilerimle...

34 yorum:

Adsız dedi ki...

rabiacığım;öncelikle geçmiş olsun dökülen sa
çılan hele yağlı şeyler benide çok üzer ama olsun sıkma canını çorbaya gelince hem ekşi hem nohutlu ve yoğurtlu kötü olma ihtimali uok komşunun ellerine sağlıkgelelim böreğe enfes görünüyor körmen otunu hiç duymadım ama antepli eski patronum taze tarhun ve antep peyniri ile böyle bir börek yaptırmıştı tadı damağımda kaldı ellerine sağlık canım.

yemek dedi ki...

Ben körmeni ilk defa duydum ama görüntüsü tanıdık geldi. Yaşadığın macera ilginç, insan sayfası uğruna nelere katlanıyor değilmi?
Gözümün önünde satıcıya tekrar tekrar soruşun canlandı.:))
Yaa, ben hala yemek hazırlayamadım ıspanak bulamadım. Acaba bu gün yapsam olurmu bilmiyorum.
Ellerine sağlık demeyi unuttum, değişik iki yemek tanımış olduk sayende.

Adsız dedi ki...

Canım benim utkucuğun yaramazlıkları seni yordukça ben de çok üzülüyorum. Ama okadar şirin ki kerata :) Çorbayı çok merak ettim doğrusu, Maraşlılar da ekşi tadı seviyorlar sanırım tarhanaları da ekşi oluyor. Ama ben tarhananızı severim.

Sevgiler..

munevver dedi ki...

Rabiacığım,iki otu da yeni duydum.Yurdumuzda daha ne otlar var bilmediğimiz.Bu şifalı otları çoluk çocuk hepimiz yemeliyiz.İki yemeğin de pek güzel eline sağlık.

Utku'nun en güzel zamanı Rabiacığım.Büyüdükçe dertleri de büyüyor.Bu günlerin tadını çırartın birlikte.
Sevgiyle,Nane Limon

canan kufer dedi ki...

rabiacigim,
ilginc tariflerin icin cok tesekkürler, gercekten yurdumuzda neler neler var. türk mutfagimizin sebzelerine, baharatlarina ve tatlilarina diyecek yok. degisik yörelerimizin, degisik tarifleri. ellerine saglik...
sevgiler,
canan ve sera-mina

Adsız dedi ki...

Merhaba Rabia...
Hiç duymadığım otlar bunlar ne kadar güzel...Çok farklı şekillerde yapmışsın ellerine sağlık...iyi oldu bu etkinlik iyi...

Adsız dedi ki...

canım,ne kadar değişik otlarla ne güzel lezzetler yakalamışsın ellerine kollarına sağlık..
selamlar...
www.denizesintisi.com

Adsız dedi ki...

canım,ne kadar değişik otlarla ne güzel lezzetler yakalamışsın ellerine kollarına sağlık..
selamlar...
www.denizesintisi.com

Adsız dedi ki...

merhaba rabiacım nasılsın çok değişik hiç duymadım böyle bir ot ellerine sağlık.çok besleyici olduğunuda eminim

Adsız dedi ki...

Rabia'cigim,
Ellerine saglik, ne guzel yapmissin. Cok degisik seyler ogrendik bu etkinlik sayesinde.
Iyi haftalar ve sevgiler

Tijen dedi ki...

Sevgili Rabia ne güzel şeyler bunlar. Tırşik korkutur genelde, zehirlidir diye. Her yörenin farklı bir adeti var. Kimi kuruttuktan sonra kullanıyor, kimi metal kaşık değmesin diyor, yine de değer ama değil mi?
Tijen

Tuba dedi ki...

Neredeyse, toprakta biten her seyin yenildigine inanacagim. Ne cok ot varmis:)) Rabia'cigim, ikisi de cok yeni benim icin. Sevgilerle,

nilay dedi ki...

Rabia'cım ;
Tırşık otuna ilk kez sende rastladım...İzmir pazarlarında yok bu ottan...her ikisi de lezzetli görünüyor...memleketimin ne çok otu varmış değil mi :) bereketli topraklarda yaşamak güzel...ellerine sağlık canım

sevgilerimle

Safran dedi ki...

Rabiacım çok farklı tarifler hazırlamışsın, ellerine sağlık çok güzel görünüyor :)

Selen dedi ki...

Ellerinize sağlık. İki otu da yeni duydum. Özellikle çorbayı en kısa zamanda deneyeceğim.
Sevgiler

Adsız dedi ki...

Sevgili Rabia'cığım,
Hem çok güzel hem de inan ilk kez görüyorum..Bu etkinlik ve de Tijen'ciğimin sayesinde ot kültürüm arttı inan..Karadenizde çok değişik otlar yoktur,haliyle ben doğuştan değilde sonradan öğrenenlerdenim..))

Her iki tarifinde çok güzel ve lezzetli olmuş ellerine sağlık canım..İyi ki katılmış ve bizlere Tırşik otunu tanıtmışsın canım..TEŞEKKÜRLER!!

Çocukların ne zaman ne yapacağı hiç belli olmuyor tatlım..Önemli olan o na bişey olmaması..Diğer yandan da vurdum duymaz geniş arkadaşınada şaşmadım değil..

Sevgilerin en güzeliyle..Gül/d.tadı

Nukhet dedi ki...

Rabia

Vallahi bu otlari ben ilk defa duyuyorum ama sanirim benim ot kulturum oyle pek te fazla degilmis. Ellerine saglik. Bu arada sobelendigimi unutmadim da araya etkinlik girdi hemde dusunup duruyorum ne koysam acaba diye yani bir iki gun icinde oyuna kaldigi yerden devam edecegim. Sevgiler

*Ra dedi ki...

Sedacığım, halıyı geçtim de insanların böyle rahatlığına da sinirleniyorum canım. Aynı durumda ben olsam buna sebep olduğum için gidip temizlemeye çalışırdım sanırım. Ben de ilk defa duydum canım, körmeni. Böreğimizin de tadını beğenmene sevindim canım.

Lavantin, körmen sarımsak gibi aynı. dün ıspanak temzlerken senin bulamadığın aklıma geldi, keşke gönderebilmiş olsaydım diye geçirdim içimden. Bugün eklemişsin ıspanaklı tariflerini. Sevindim.

Naileciğim, her çocuk Utku gibi aslında, Utkunun bu hallerine alıştım. Dökmeyi seviyor. Ama büyümüş, aklı başındaki insanların umarsız davranışlarına sinir bozucu. Ekşili yemeklerimiz daha var. Hakikaten de maraşlılar ekşiyi seviyor mu ne?

Münevver ablacığım, ben de yeni öğrendim her ikisini de. Etkinlik sayesinde tabi. Ben Utkuya kızamam ki çok fazla. Yani o an tek sinirim komşumaydı. Utkuya ikazda bulunuyorum ama anlamıyor. Teşekkür ederim.

Hesna dedi ki...

Rabiacığım birçok otu bu etkinlik sayesinde öğrendik.
Her iki otuda sende gördüm ilk. Çorba değişik ama ben böreği tercih ederdim. Eline sağlık canım.
Utkucuğun yaramazlığı seni yormuş biraz ama bu dönemde ne yazıkki yaşanıyor böyle şeyler.Üzme kendini.

Sevgiler
hesna

*Ra dedi ki...

Özlemciğim çok teşekkür ederim canım.
Aybike, benim için de çok faydalı oldu inan. Etkinlik olmasa bunlar aklıma gelmezdı inan.

Tijen hanımcığım, bilen birinden de bilgilerin teyidi güzel. Metal kaşık değmesin ilk defa duydum.

Tubacığım, canım arkadaşım, çook haklısın. ot çok maşallah. Bizim bahçeden bile neler neler toplamış komşular. İsimleri de çok ilginç.

*Ra dedi ki...

Nilaycığım, kıymetini bilemiyoruz bu bereketli toprakların ama. Ben de otlara bundan sonra daha dikkatli olacağım. Elimin altında koca bir arşiv var artık.

Safrancığım, çok teşekkür ederim canım. Ben hala gelemedim sizlere. Malesef biraz yoğunum. Bu da sinirlerimi geriyor aslında.

Selenciğim, denersen sonucunu çokmerak ediyorum canım.

Gülcüğüm, ben de yeni öğrenenlerdenim canım. Hiç ilgim olmamıştı şimdiye kadar. Gülcüğüm sen de iyiki geldin ve bu güzel yorumu bıraktın canım. Çok teşekkür ederim canım.

Nukhetciğim, sobemi unuttuğunu zannettim ben de.Bekliyorum canım.

Hesnacığım, çorbanın tadına baktırma imkanım olsaydı keşke. Soğukken daha da güzel oluyor. Börek ise vazgeçilmez tad tabiki. Utku üzmedi aslında beni, komşumun umarsızlığına sinirlendim biraz. Utkumun her zamanki hali.

Güzel yorumlarınız için her birinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
Sevgi ve saygılarımla...

hayat dedi ki...

rabia'cığım ne değişik otlarla tanıştırdın bizi tırşık ve körmen otunu hiç duymamıştım ama sayende duydum görüntüleri kadar tadları da çok güzeldir emnim.Ellerine emeğine sağlık canım.
Sevgilerimle...

Adsız dedi ki...

Rabia'cım hiç duymadım ama görünütüleri çok güzel,tatlarıda öyledir ellerine sağlık, kolaylıklar...

HULYA dedi ki...

Rabia'cığım,
bu iki otu da ilk defa duyuyorum.Eminim ikisi de çok güzel olmuştur.Ellerine sağlık.Bu arada izninle seni linklerime ekledim

Adsız dedi ki...

Merhabalar canım, bu otları daha önce hiç duymamıştım, sayende tanımış olduk ve güzel tariflerini aldık, çok teşekkürler canım, ellerine sağlık.
Sevgilerimle...

Fast food kültürüne inat tabakta lezzetler... dedi ki...

Merhaba canım yemeklerin çok lezzetli görünüyor ellerine sağlık.
Ayrıca benim adım perihan
Sevgiler…

Adsız dedi ki...

canım etkinligin en değişik tarifleri senden gelmiş..çok ilginç..gerçi ikinci tarifi biliyorm,semsek te deniyor buna degil mi..ama birinci tarifi de tarifteki otu da ilk kez duydum..ellerinize sağlık..selamlar..

Adsız dedi ki...

Rabia'cığım, bu etkinliklerin sayesinde çok değişik tariflerle karşılaşıyoruz seninkilerde bunlardan biri, ellerine sağlık.

Berceste dedi ki...

Eh yani anca bu kadar güzel anlatılabilirdi! Geçmiş olsun, komşun da biraz insaftan nasibini alsın. O otu ellemeye korktum ben :P Cahil cahil gider çiçekli zamanını bulurum kesin! Sarımsak için de ben taze sarımsak diye bilirim onu. Kastamonulu komşumuz kıtır kıtır yerdi yemeklerde salatalarda. Daha neler öğreneceğiz bakalım. Teşekkürler.

Adsız dedi ki...

TİRŞİK ASLEN andırın yemeğidir çarpıtmayalım lütfen. saygılar

FİRUZE dedi ki...

Kesinlikle haklısın tirşik andırına ait adı üstünde Andırın doktoru.
Tirşik hakkında ve Andırın hakkında daha geniş bilği isteyenleri
www.tirsik.com adresine beklerim.

Adsız dedi ki...

Ekşi ekşi ne güzel olur tirşik çorbası. Olsada yesek şimdi. Ben sıcakda sogukda çok severdim. Rahmetli annem çok güzel yapardı. Nur içinde yatsın.İstanbulda yapan varsa misafir olarak gelebilirim yani :)))))

Emine dedi ki...

merhaba rabiacigim,

koermen otu sivasdan cikmadir, sivaslilar koermen ile pancar asi adinda bir corba yapar, bu ot'da ona sos olarak ilave edilir. bende sivasliyimda:)))) ama cok guzel bir corbadir, yarma, yogurt ve pancar ile yapilir, ustunede yagda kormeni yakinca.....oooohhhh, yemede yaninda yat:)))))

Unknown dedi ki...

sevili rabia hanı, tırşık otunu internette görmek beni çok mutlu etti gerçekten.. ancak çok mühim birşey var ki bu tırşık çorbasında çok ama çokk önemlidir;tırşıkları çok ama çok ince doğramak.. inc doğramak gerekir osaniyeliler kalın dogranmış tırşık yapan kimseye beceriksiz gözüyle bakarlar(sözüm meclisten dışarı akın yanlış anlamayın siz yeni tanışmışsınız ben kültümüzden bahsediyorum..)çok ince olmalıdırresimdekiyse bizim doğradığımızın en az 40katı büyük kıl gibi ince doğrarız biz..ve ayrıca içine nohuttan başka dövme(yarma,aşurelik buğday)da koyulamlıdır..
untmadan işin bir de magazin yanı var tırşık otunu tencereye bastırırken yüzü ekşi,kıskanç,fenainsanların adı söylenir,biz buna ad koyma deriz.bu sayede tırşık ismi konulanların fenalığı kadar ekşir ve tabii ekşidiği kadar da güzeldir tırşık kahramanmaraşın andırın ilçesinden çıkmış bir ottur..
saygılarımla handan